Scheherazade
/ Maria Oomkens
(1914-2003
(?))
Zelden
zal een column zo lang gelopen hebben als "Scheherazades Cocktail" in
het Nederlandse damesblad Libelle. Begonnen in 1951, en ik weet niet precies
hoe lang ze ermee door gegaan is, maar ik heb in ieder geval documentatie
gevonden waaruit bleek dat ze ze in 1991 nòg publiceerde!
Scheherazade
begon met schrijven tijdens de oorlogsjaren. Niet voor publicatie, maar om de
nare gebeurtenissen om haar heen te kunnen verwerken. In eerste instantie
verdwenen die schriften in een lade, maar toen ze ze na jaren nog weer eens
overlas, stond ze er zelf versteld van hoeveel het op een "echt"
verhaal leek. En stuurde het hele schrift pardoes naar een tijdschrift, dat het
tot haar onuitsprekelijke verbazing nog 
nam en publiceerde
ook.
In de
schaarste van de naoorlogse jaren was elke cent welkom, en nu ze deze bron van
inkomsten ontdekt had, begon ze heel bewust verhalen te schrijven en in te
sturen naar diverse redacties. En in 1951 kreeg ze een vast contract aangeboden
bij de Libelle.
In het
begin bevatte haar rubriek vooral vrouwelijk nieuws, met wat huiselijke
belevenissen er tussendoor. Later gingen de huiselijke belevenissen de
boventoon voeren, en werd ze ook op pad gestuurd om reportages te maken in het
buitenland: India, Vietnam (tijdens de oorlog), Afrika, Indonesië, Griekenland.
Vaak hadden die reportages te maken met vluchtelingen, met honger, met ziekten,
waarvoor het blad dan een actie op touw zette. Vanaf de jaren zeventig trok ze
ook regelmatig het land door voor "spraakwatervallen" (haar versie
van lezingen) voor veelal vrouwenverenigingen.
Scheherazade
beschrijft zichzelf regelmatig als "een spons die goed kan kijken en
luisteren en opnemen, en dan gauw uitknijpen op papier". Ze was in de
eerste plaats huisvrouw en moeder, en zag zichzelf helemaal niet als
schrijfster, en het heeft dan ook heel wat overtuiging gekost voor ze aan het
publiceren van boeken toe was. De achtergrondverhalen over bijvoorbeeld
"De drie zomers", dat ooit in 1950 begon en waarin iedereen steeds
maar ziek werd zodat ze het twintig jaar in een la heeft laten liggen voor ze
het af schreef, zijn haast net zo kostelijk als het boek zelf!
De
verhalen en cocktails van Scheherazade lezen makkelijk weg. Ze heeft meer dan
eens het compliment gekregen dat vrouwen haar boeken pakken wanneer ze niet
kunnen slapen, en een mooier compliment kon ze zich eigenlijk niet denken. De
toon is overwegend positief, er zit een flinke portie nuchterheid en fantasie
in, en - waar nodig - wordt de tijdgeest prachtig verwoordt. Ze beschrijft de
levens van gewone mensen (zowel van haarzelf en haar gezin als van verzonnen
personages) met een rijke woordenschat en een flinke dosis humor, en fantaseert
er daarnaast lustig op los over wolkenschuivers, denkknopjes, terugzetpillen,
de fee Marie en moderne sprookjes. Je zou haar de vriendin van iedere Hollandse
huisvrouw kunnen noemen. De verhalen van Scheherazade zijn pure ontspanning om
te lezen!
Een
voorproefje?
De vloek en de zegen van de verbeelding (Italië)
Wat dacht u van een snauwbelasting?
Gesprek tussen twee onbekenden
Verhalen die nooit een vervolg hebben
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
Noot:
deze verhalen zijn oorspronkelijk gepubliceerd in de Libelle, en in gebundelde
vorm verschenen bij Uitgeverij Van Holkema & Warendorf. Ze zijn hier
opgenomen om een nieuw, misschien jonger publiek kennis te laten maken met haar
verhalen, en in zekere zin tevens als eerbetoon aan de schrijfster. Er wordt
geen geld verdiend met deze publikatie op internet, en ik heb geenszins de bedoeling
enig copyright te schenden. Mochten de betrokken personen en/of bedrijven er
desondanks problemen mee hebben, dan is een emailtje aan de webmaster
(bestuurster@konarciq.net) voldoende om de verhalen ofwel anders of beter te
crediten, ofwel volledig te verwijderen. Al hoop ik dat dat laatste niet nodig
zal zijn, want de verhalen van Scheherazade zijn het nog steeds waard om
gelezen te worden. Ook in de 21e eeuw.
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
Haar
verhalen en bundels cocktails zijn ook verschenen bij Uitgeverij Van Holkema
& Warendorf. Bij mijn weten zijn ze niet meer in de handel, maar bij De
Slegte willen ze nog weleens opduiken. Voor zover mij bekend bestaat haar
repertoir uit de volgende titels:
Verzamelde
cocktails en aanverwante zaken:
Hutspot
Prietpraat
2000
weken
Mijn
ei en ik
Cocktail
party
Scheherazade
Nog
meer eieren
Decembercocktail
Geen
man is veilig voor mij
Klein
beginnen (over de lezingen)
Losse
verhalen:
Dat,
wat er niet is
Armoe
troef
Losstaande
romans:
De
onzichtbare hond (een kinderboek)
Mijn
dochter en ik
De
drie zomers
De
rode loper
De
draaideur
Serie
over Baas en Marietje:
Bidden
in de theedoek
Het
huis dat lachte
Baas,
Marietje en de wereldbol
(dit
drietal is ook verschenen als trilogie)
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
♦
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦